15 نكته براي يك مترجم مبتدي (1)

15  نكته براي يك مترجم مبتدي (1) 

چگونه يك مترجم مبتدي، حرفه اي ميشود؟ همه‌ي‌ما مي‌دانيم ترجمه، داراي فنون و قواعد ثابتي است. بنابراين، هركه آشنايي متوسطي با زبان انگليسي داشته‌باشد، الزاماً نمي‌تواند مترجم خوبي باشد.  يك مترجم حرفه‌اي به قواعد و اصول ترجمهٔ تخصصي مسلط است. يك مترجم خوب بايد به دستور زبان‌هاي مبدأ و مقصد مسلط باشد. و همچنين، اصطلاحات زبان مبدأ، مباني علمي موضوع متن و اصول حرفه‌اي ترجمه آگاهي نسبي داشته‌باشد.

براي يادگيري زبان انگليسي و نكات ريز و درشت آن جهت ترجمه متون، به يك آموزشگاه زبان و يا موسسه زبان انگليسي معتبر نيازمند هستيد.

بهترين موسسه  زبان انگليسي از نظر شما بايد چه ويژگي هايي داشته باشد؟ در مقاله هاي قبل درباره بهترين آموزشگاه زبان انگليسي صحبت كرده بوديم به شما پيشنهاد ميكنيم كه مقاله هاي قبل را درباره موسسه زبان حتما مطالعه بفرماييد.

بهترين موسسه زبان، موسسه اي است كه استادان حرفه اي با كادري مجرب داشته باشد. بهترين آموزشگاه زبان بايد شرايطي را براي شما فراهم كند كه با اشتياق سر كلاس حاضر شويد و از يادگيري زبان انگليسي لذت ببريد. بقيه موارد را در مقاله هاي قبلي مطالعه كنيد.

مترجم حرفه‌اي، فرديست كه يا تحصيلات آكادميك مترجمي زبان انگليسي داشته، يا در رشتهٔ تحصيلي خود، به درجه‌اي از دانش تخصصي رسيده است كه قادر به ترجمهٔ تخصصي متون علمي رشتهٔ تحصيلي خود هست. دستهٔ اول مترجمان آكادميك، و دسته دوم، مترجمان تجربي را تشكيل ميدهند.

در هر دو صورت، چنانچه تمايل به كار ترجمه داريد، بدانيد كه در ابتداي راه هستيد و آموزش‌ها و نكات بسياري هست كه بايد آنها را فرا بگيريد.  در ادامهٔ اين مطلب، به 15 مورد از مهمترين نكاتي كه شما به عنوان يك مترجم مبتدي، نياز داريد، اشاره شده است.

1- آغاز كار مترجم مبتدي

بديهي‌ست كه مترجم حرفه‌اي، روزي مترجم مبتدي بوده و با كسب دانش و تجربهٔ بيشتر، به مهارت‌هاي پيشرفتهٔ ترجمه، دست يافته‌است. چنانچه مترجم، تحصيلات دانشگاهي مرتبط با موضوع متن نداشته‌باشد، نسبت به اصطلاحات آن رشته ناآشنا خواهدبود؛ در نتيجه ترجمهٔ دقيق و درستي حاصل نخواهدشد. لذا توصيه مي‌شود شما به عنوان يك مترجم مبتدي، ترجمه را از متون عمومي آغاز كنيد و پس از كسب مهارت‌هاي لازم، اقدام به ترجمهٔ تخصصي نماييد.

2- مفهوم را به ترجمه ترجيح دهيد

ممكن است قسمتي از متن انگليسي، متشكل از جملات به هم پيوسته باشد اما در عين حال مفهوم ساده‌اي را بيان كند. شما مي‌توانيد به جاي آنكه جملات را عيناً به فارسي ترجمه كنبد، مفهوم آن را بيان كنبد. در اين صورت لازم است مفهوم متن انگليسي را به صورت كاملاً درست و دقيق درك كنيد. سپس آن را با جمله يا جملاتي ساده‌تر به زبان فارسي بيان كنيد.

لازم به ذكر است رعايت اصل امانت در نقل قول مطالب، از مسئوليت‌هاي حرفه‌اي مترجمان است. به عبارت ديگر دقت كنيد در خلال انتقال مفاهيم، تحريف اتفاق نيفتد. مسئوليت مترجم، انتقال مفهوم و منظور دقيق و درست متن انگليسي است؛ بنابراين شما اجازه داربد  مفاهيم و مقاصد متن مبدأ را با جملات ساده‌اي از زبان فارسي به خواننده منقل كنيد .

3- مراقب نكات پنهان متن باشيد

آنچه در ترجمه و ساده نويسي متن مهم است، توجه به نكات پنهان متن انگليسي است. دقت داشته‌باشيد قسمت‌هايي كه از نظر نويسنده، مهم‌تر بيان شده‌اند، در متن ترجمهٔ شما نيز مهم شمرده شوند. به عبارت ديگر موضوعي كه از نظر نويسندهٔ متن مبدأ، مهم شمرده شده است، مورد توجه شما (مترجم) نيز باشد.

دقت كنيد كه تمام جوانب ترجمه را همزمان رعايت كنيد

4- اصطلاحات را بشناسيد

اصطلاحات، عبارت‌هاي عاميانه، ضرب‌المثل‌ها و استعاره‌هاي پركاربرد زبان انگليسي را بشناسيد. اينگونه ميتوانيد معني و مفهوم دقيق متن را درك كنيد. گاهي نويسندهٔ متن مبدأ، از اصطلاح يا عبارت عاميانهٔ انگليسي استفاده مي‌كند تا بتواند مفهوم را هر چه بهتر منتقل كند. گاهي نيز ممكن است براي تشريح بهتر يك موضوع، استعاره‌اي پركاربرد و شناخته شده را ذكر كند.

استفاده از اصطلاحات كمياب، احتمال كمتري دارد؛ از اينرو دانستن تمام اصطلاحات و ضرب المثلهاي زبان انگليسي، براي شما، حياتي نبوده و تنها شناخت پركاربردترين آن‌ها، كافيست.

5-معني متناسب با متن را پيدا كنيد

همانطور كه مي دانيد اكثر كلمات انگليسي، داراي معاني متعددي هستند. دانستن اين معاني، به حرفه اي شدن يك مترجم مبتدي كمك ميكند.  گاهي، اين معاني با هم در تناقضند. مثلا كلمهٔ oath كه هر دو معني  “قسم” و “فحش” را ميدهد.

در برخي موارد نيز، معاني يك كلمه تاحدي به هم نزديك است كه انتخاب معني درست و متناسب با متن، براي مترجم سخت و پيچيده مي‌شود. اگر يك مترجم مبتدي هستيد، نگران نباشيد.  اين مهارت با تمرين ترجمه، به آساني حاصل مي‌شود. به عبارت ديگر، انتخاب معني درست و مقتضي متن، در ترجمه‌هاي بعدي آسانتر خواهد بود.

6- ساختار متن و گرامر را ياد بگيريد

اگر به قواعد زبان انگليسي (گرامر) آشنا نيستيد، لازم است به زودي مطالعات خود را در اين زمينه شروع كنيد. حتماً لازم است زمان افعال، قيد، صفت، ترتيب صفات و موصولات و بسياري قواعد مهم ديگر را بلد باشيد تا بتوانيد ترجمه‌اي دقيق را انجام دهيد. بدون شك اگر در تشخيص هركدام ناموفق باشيد، مطمئن باشيد ترجمهٔ شما حق مطلب را ادا نخواهد كرد.

7- اشكالات متن را تصحيح كنيد

به هر دليلي ممكن است متن مبدأ، داراي مشكلات ساختاري يا قواعد گرامري باشد. سعي كنيد در حد امكان، آن مشكلات را برطرف كنيد. مي‌توانيد مشكلات فوق را به همراه يادداشتي در متن مقصد، به مشتري تحويل دهيد. اما مطمئن باشيد كه تصحيح اشكالات ساختاري، به ارزش كار شما در سطح يك  مترجم مبتدي، مي‌افزايد.

8- لحن متن را رعايت كنيد.

مسلماً لحن يك متن علمي با لحن يك متن داستاني تفاوت دارد. ميزان رسميت متون مختلف را در نظر بگيريد و در متن مقصد رعايت كنيد. رعايت اين نكته حتي براي يك مترجم مبتدي، سخت نيست اما از اهميت زيادي برخوردار است.

9- دايره واژگان خود را گسترش دهيد

با مطالعهٔ كتاب‌هاي آموزش لغات، دايرهٔ واژگان خود را گسترش دهيد. اگر واژگان بيشتري ياد نگيريد، هميشه يك مترجم مبتدي خواهيد ماند. كتاب‌هايي از مانند 504 واژهٔ ضروري، واژگان تافل، 400 واژه و 1100 واژه، به ترتيب مي‌توانند منابع خوبي براي گسترش دايرهٔ واژگان محسوب شوند.

10- برخي كلمات معادل فارسي ندارند

برخي كلمات در زبان انگليسي معادل فارسي ندارند. سعي نكنيد آن‌ها را حتماً ترجمه كنيد. به عنوان مثال چنانچه متني مربوط به علم كامپيور را ترجمه مي‌كنيد، حتما مي دانيد كه واژهٔ “windows” نيازي به معادل فارسي ندارد. در واقع بيان معادل فارسي “پنجره‌ها” براي اين كلمه در اين متن، اشتباه است. اين نكته را مي‌توانيد با كسب آشنايي از واژگان هر حوزه هاي  علمي رعايت كنيد.

منبع : آموزشگاه زبان ايران اروپا